دراسة ونقد لکتاب «مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب» لابن هشام الأنصاری

Authors

سید علی میر لوحی

اخـتـر علـوی

abstract

فی طلیعة العلماء الأفذاذ الذین بذلوا جهوداً مضنیة للمحافظة علی التراث النحوی الثمین، یلمع اسم العلامة المشهور، ابن هشام الأنصاری الذی عاش حیاة علمیة حافلة بالمصنفات العدیدة، من أشهرها کتاب « مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب ». و لنعترف أن الکتاب رغم قیمته و جلالة قدر مؤلفه جدیر بالدراسة و النقد من جهات عدیدة. و المقالة التی بین أیدیکم دراسة و نقد للکتاب المذکور تقوم علی أساس استقصاء آراء مؤلفه و مقارنة بعضها ببعض وکذا بآراء النحاة الآخرین ثم تحلیلها و مناقشتها، متناولة المواضیع التالیة حسب ما یقتضیه المجال. 1 – موجز عن حیاة ابن هشام. 2 – التعریف بکتاب مغنی اللبیب. 4 – منهج ابن هشام فی النحو. 5 – نقد مغنی اللبیب من أربع جهات و هی: أ. التناقض و الاضطراب فی بیان الوجوه الإعرابیة. ب. المعاملة الإزدواجیة فی التمسک برسم المصحف الشریف. ج. الأخذ عن آراء النحاة بلا عزوها إلیهم. د. الخطأ فی عزو الآراء النحویة إلی أصحابها.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی و نقد کتاب «مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب»، اثر ابن هشام انصاری

نام علامه بزرگ ابن هشام انصاری، پیشاپیش دانشمندان برجسته ای که در راه حفظ میراث گرانبهای نحو متحمل رنج های طاقت فرسایی شده اند می درخشد. حیات این دانشمند بزرگ، حیاتی علمی و سرشار از تألیفات مهم است که مشهور ترین آنها کتاب « مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب » می باشد. باید اذعان نمود که این کتاب علی رغم ارزشمندی و جایگاه رفیع مؤلف آن از جهات مختلفی قابل بررسی و نقد است. مقاله ای که در برابر شماست تحق...

full text

مکانة النحویین فی کتاب مغنی اللّبیب لابن هشام الأنصاری « أبوحیّان الغرناطی» نموذجا

تعرض ابن هشام الانصاری فی کتابه القیم «مغنی اللبیب» لکثیر من آراء  النحویین و البیانیین جیث یمکننا أن نسمیه نقد النحو. إنّ ابن هشام غالباً ما یدافع عن سیبویه و مدرسة البصرة و یرجّح آراءهم علی الآخرین. و قد تبّوأ ثلاثة من علماء النحو و البلاغة العربیّة أی سیبویه، ابن مالک و الزمخشری مکانة عُلیا لأنفسهم فی کتاب مغنی اللّبیب حیث نراهم أکثر الأشخاص ذکراً فیه. علی صعید آخر تری مخالفة شدیدة و غیر متعارفة فی...

full text

دراسة ونقد لکتاب «نصوص من الأدب الأندلسی»

یمکننا الإدّعاء أنّ کل تطورات المدارس والمجتمعات الإنسانیة، ونموّ الفکر الإنسانیّ یرجع إلی وجهات نظر متباینة تسود طوال التاریخ البشری مع السراء والضراء، لذلک یصل تاریخ النقد إلی زمن ولادة الفکر الإنسانی، ویجب أن نعتقد بأنّ النقّاد یساهمون فی کتابة نصٍ ما بقدر ما یساهم فیها الکتّاب، ودون شک فی بعض النصوص، یکون دور النقّاد  أبعد وأکثر من أصحاب القلم . حول تاریخ الأندلس وأدبها ألِّفت مؤلفات عدیدة کل واحد منه...

full text

بررسی ونقد معانی حرف جر «باء» از دیدگاه ابن هشام انصاری

جمال الدین بن هشام انصاری (761م) در تاریخ نحو عربی و تحول و پیشرفت و احیای این علم، سهمی بسزا و نقشی عظیم دارد. او که خالق اثر «مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب» است، نحوی مبتکر و صاحب­نظری است که در فهم، بررسی، مقایسه، استنباط و بیان مسائل و قضایای نحوی از شیوه­ها و اسلوب­های بدیع و منحصر­به­فرد خود استعانت می­گیرد. حرف جر «باء» از دیدگاه ابن هشام دارای چهارده معناست که یک معنای آن زائد و سایر معان...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
دراسات فی العلوم الإنسانیة

Publisher: جامعة تربیت مدرس

ISSN 1735-5052

volume 17

issue 4 2010

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023